Longridge
Longridge: biodynamisch & briljant
Bij Longridge Family Vineyards in Stellenbosch maken de Zuid-Afrikaanse Jasper Raats en de Nederlandse familie Van der Laan wijn. En niet zomaar wijn, maar certified organic en volgens biodynamische principes (nu nog zonder Demeter-certificaat). Dit betekent dat er geen chemische pesticiden, herbiciden en schimmelbestrijdingsmiddelen worden gebruikt. De boerderij is regeneratief, stroom komt van zonnepanelen, er is een gigantische composthoop en er lopen 30 koeien rond.
Wij ontdekken wat dat allemaal doet met de smaak van de wijn! We kunnen alvast een tipje van de sluier oplichten: er worden fantastische wijnen gemaakt van chenin blanc, chardonnay en cinsault, alsook een heerlijke rode bordeauxblend. Verder is Longridge de thuisbasis van het restaurant Rykaart’s, waar heerlijk wordt gekookt met producten uit de eigen biodynamische moestuin!
De biodynamische wijngaard
Bij aankomst worden we opgewacht door Huey, viticulturist en farm manager bij Longridge. We stappen in zijn terreinwagen en zodra we tussen de wijngaarden rijden zien we een stoet koeien onze kant op lopen. Ze worden verplaatst van het veld waar ze kunnen grazen naar de thuisbasis: de composthoop.
Plantaardig afval van de wijngaard, het restaurant Rykaart en ook van bedrijven in de omgeving wordt op een composthoop bewaard. De composthoop is hier ingegraven in de grond, waardoor de koeien er makkelijk overheen kunnen lopen.
De koeien stampen op het plantaardig afval, waardoor het materiaal sneller wordt afgebroken en wordt omgezet in compost. De onvermijdelijke koeienmest versnelt dit proces en zorgt voor voedingsrijke compost. Dit wordt vervolgens gebruikt als voedingsmiddel voor de wijngaarden.
Huey graaft met zijn hand een stuk compost uit de hoop en moedigt ons aan onze handen erin te stoppen en eraan te ruiken. De compost is warm en voelt en ruikt zoals de potgrond bij de tuinwinkel.
De gezondheid van de bodem
Bij Longridge wordt de wijngaard gezien als een levend organisme. Als mens moet je gezond leven en gezond eten, anders word je ziek. Het onnodig behandelen van allerlei kwaaltjes met antibiotica en andere geneesmiddelen zorgt ervoor dat je lichaam geen weerstand meer heeft.
Deze kennis wordt sinds 2011 ook toegepast op de wijngaard. Vanaf dat moment zijn alle chemische bestrijdingsmiddelen in de ban gedaan. De huisgemaakte compost zorgt ervoor dat de wijnstokken alle benodigde voedingsmiddelen binnenkrijgen.
Door het achterwege laten van bestrijdingsmiddelen is er veel meer leven in de bodem. Er leven miljoenen micro-organismen, van microscopisch kleine bacteriën tot regenwormen. De gezondheid van de bodem verbeterde zichtbaar. De bodem is nu veel beter in staat om water vast te houden. Zo is er voor de wijnstokken genoeg water beschikbaar en is irrigatie bijna niet nodig.
De invloed van het klimaat
De wijngaarden van Longridge bevinden zich op slechts 5 kilometer van de zee. De reusachtige Helderberg beschermt de wijngaarden echter van de grootste maritieme invloeden. Wel voel je iedere middag de koele zeebries uit het zuidwesten, ook wel de Cape Doctor genoemd.
Door de combinatie van een goede weerstand van de wijnstokken en de Cape Doctor is de schimmeldruk erg laag. Van veelvoorkomende ziektes als meeldauw en valse meeldauw heeft Longridge weinig last.
In de biodynamische wijnbouw is het toegestaan om te sprayen met kopersulfaat, een biologisch product. Het is een van de weinige toegestane middelen die effectief zijn tegen bladschimmels (zoals meeldauw). Kopersulfaat hoopt zich echter op in de bodem en wordt niet afgebroken. Dit kan leiden tot een slechtere gezondheid van de bodem en een afname van microbiologisch leven.
Het gebruik van kopersulfaat is daarom bij Longridge uit den boze. Huey is duidelijk: “I just don’t like it”. Er wordt hier alleen gesprayd met biologische kruidenpreparaten en silica.
Gelukkige stokken
Huey graaft met zijn handen een stuk grond tussen de wijnstokken weg en laat zien wat ze bedoelen met een gezonde bodem. De bodem voelt wederom aan als de potgrond die zo uit het tuincentrum is gekomen. Onkruid wordt hier niet weggehaald maar beheerd. Goede gewassen zorgen ervoor dat slechte gewassen geen kans krijgen. Dit draagt bij aan de gezondheid van de bodem.
Ook laat Huey een speciale wijngaard zien. Het is de chenin blanc wijngaard, geplant in 1988, waar de wijn Longridge Ou Steen vandaan komt. Steen is de Zuid-Afrikaanse naam voor chenin blanc en Ou Steen is de bijzondere uitvoering van Longridge.
Hoewel enkele oude druivenstokken het lijken te hebben begeven, worden de wortels nog niet gerooid. Er worden nieuwe stekjes van chenin blanc op de wortel geënt, zodat het decennia-oude wortelsysteem kan blijven bestaan. Erg bijzonder om te zien!
Nadat we een goed beeld van de wijngaard hebben gekregen, rijden we terug naar de tasting room.
Wijnmaker Jasper Raats
We spreken in de tasting room met Jasper Raats, wijnmaker en mede-eigenaar van Longridge. Jasper begon zijn carrière als viticulturist en wijnmaker in Nieuw-Zeeland bij Clos Henri, opgericht door het bekende wijnhuis Henri Bourgeois uit Sancerre. Clos Henri is uitgegroeid tot een van de bekendste biodynamisch werkende wijnhuizen uit Marlborough.
Jasper vertelt dat hij in Nieuw-Zeeland heeft geleerd om juist niet het ‘recept’ van wijnmaken te volgen, maar om te werken met wat de natuur je geeft. Ieder jaar is anders.
“Ieder jaar zijn er andere omstandigheden en proberen we de best mogelijke wijn te maken. Daarom zetten we het oogstjaar op de fles. Gecultiveerde gisten en filtratie geven je saaie wijnen die ieder jaar hetzelfde zijn. Waarom zou je dan een vintage wijn willen maken? Je kunt dan net zo goed cola of bier gaan maken.”
Jasper deed verdere ervaring op in Californië (Sonoma) en Frankrijk (Bourgondië en Loire). In 2008 was het tijd om terug te keren naar zijn vaderland Zuid-Afrika. Hij werd wijnconsultant. In plaats van zelf weer wijn te gaan maken beperkte hij zich tot het adviseren van wijnhuizen.
In 2011 verbreekt hij de belangrijkste les als consultant: nooit je eigen advies implementeren. De Nederlandse familie Van der Laan wist Jasper ervan te overtuigen om toch weer aan de slag te gaan in de wijngaard en wijnkelder.
Ook Jasper benadrukt het belang van goede voeding. Als wij gezond eten, voelen we ons beter en werkt ons immuunsysteem beter. Datzelfde geldt voor de wijngaard. Als je de bodem volpropt met chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest wordt de bodem nooit gezond. De gezondheid van de wijnstokken begint dus bij een gezonde bodem.
Biodynamisch werken is niet heel anders dan hoe de afgelopen 6.000 jaar landbouw is bedreven. Pas de laatste 100 jaar zijn chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest bezig aan een opmars. De basis voor de biodynamische landbouw werd gelegd door Rudolf Steiner in 1924.
De biodynamische wijnkelder
Een van de onderdelen van biodynamische landbouw is de invloed van de maan. De invloed van de maan op landbouw vindt haar oorsprong al in de tijd van de Romeinen. Tomaten plant je bij nieuwe maan, wanneer de maan het donkerst is. Door de toename van het maanlicht iedere nacht, focust de plant zich op het ontwikkelen van blad en stengel. Wortels en andere knolgewassen plant je juist bij volle maan; door het afnemende maanlicht focust de plant zich op het versterken van de wortels.
We vragen Jasper naar de invloed van de maan op de dagelijkse praktijk bij Longridge. Dit komt met name terug bij bepaalde praktische handelingen, zoals bâtonnage. De maan heeft invloed op watermassa’s, zoals de getijden van de zee. Maar de maan heeft volgens Jasper ook invloed op kleinere watermassa’s, zoals vaten wijn.
Tijdens de alcoholische vergisting wordt suiker in druivensap door gistcellen omgezet in alcohol. Na de vergisting sterven de gistcellen af. Door de wijn in contact te houden met de dode gistcellen (de lie) krijgt de wijn aroma’s van gist, zoals brooddeeg en biscuit. Bâtonnage versterkt dit proces door de wijn en de gistcellen door te roeren met een stok (Frans: bâton).
Volgens Jasper is er een wezenlijk verschil tussen bâtonnage bij opkomende maan en afnemende maan. Bij opkomende maan blijft de wijn veel langer in contact met de lies, en is er dus minder bâtonnage nodig.
Eenzelfde invloed heeft de maan op de sapstromen van een plant. Wanneer je gaat snoeien bij een opkomende maan, merkt Jasper dat er meer schade ontstaat door sapstromen die wegvloeien. De wond van de plant is groter en daardoor meer vatbaar voor infecties. Snoeien gebeurt bij Longridge dus bij een afnemende maan.
In de wijnkelder hanteert Longridge strenge principes. Veelgebruikte producten als gecultiveerde gist, enzymen en klaringsmiddelen worden bij Longridge niet gebruikt. De wijn wordt voor het bottelen niet gefiltreerd. Het gebruik van sulfiet wordt tot een minimum beperkt.
We kunnen niet wachten om te proeven wat dat met de wijnen doet!
Proefnotities
De wijnen van Longridge worden ingedeeld in drie categorieën.
De Longridge Premium wijnen zijn gemaakt van één druivenras en zeer aantrekkelijk geprijsd. In deze lijn vind je onder andere de Longridge Chardonnay 2022, Longridge Chenin Blanc 2023 en Longridge Cabernet Sauvignon 2020. Wijnen zonder overdreven houtgebruik. Alle wijnen zijn gecertificeerd biologisch. De meeste wijnen zijn in Nederland voor rond de € 15 beschikbaar.
Wij proeven de “Jasper Raats Wines” en de “Longridge Ultra-Premium Wines”. We beginnen met de Jasper Raats Wines. Alle wijnen zijn single-vineyard wijnen en komen van de Helderberg bij Longridge.
De Jasper Raats Olindo Verdelho 2022 is gemaakt van de Portugese verdelho-druif (niet te verwarren met de Spaanse verdejo). Een heel goede witte wijn met aroma’s van meloen, mandarijn, venkel en een mooie ziltigheid.
Dan proeven we de Jasper Raats Driefontein Blanc 2022. Het is een frisse sauvignon blanc met voornamelijk tropische aroma’s. Denk aan limoen, perzik, ananas en passievrucht. De wijn benadrukt het relatief koele klimaat rond de Helderberg. Je zou bijna niet verwachten dat dit uit Stellenbosch komt!
Van de oudste wijngaard van Longridge, aangeplant in 1974, komt de Jasper Raats Die Plek Cinsault 2020. De wijn is precies hoe je hoopt dat een cinsault is. Lichtvoetig, elegant, met de nadruk op rood fruit. Aroma’s van aardbeien, kersen en frambozen. Wat licht snoepige tonen door het gebruik van 20% hele trossen die maceration carbonique ondergaan. Geen overdreven houtgebruik, wel serieuze tannine en een mooie lengte.
De Jasper Raats Driefontein Syrah 2022 is een mooie, geparfumeerde syrah in een cool-climate stijl. Meer witte peper dan zwarte peper, lichte kruidigheid en goede zuren.
De Jasper Raats Skebenga 2021 is een blend van pinot noir, cinsault en pinotage. De pinotage-druif is een kruising tussen pinot noir en cinsault, dus met deze blend is het gezin weer compleet. De wijn heeft aroma’s van kersen, frambozen en een mooie kruidigheid die doet denken aan zoethout en munt.
Skebenga betekent in het Zuid-Afrikaans zoveel als gangster, wat verwijst naar de in Zuid-Afrika actieve gangs. Een deel van de opbrengst van de Skebenga gaat naar de NGO ‘LightLife’ van voormalig ‘Skebenga’ Edward Ackermann, die vanuit zijn ervaring kinderen in de townships probeert te behoeden van een leven in de criminaliteit.
Dan gaan we door met de Longridge Ultra-Premium Wines.
De Longridge MCC Brut Reserve 2016 is een mousserende wijn, gemaakt volgens de traditionele methode (zoals champagne). De wijn rijpt wel 5 jaar op de lies en heeft daardoor naast aroma’s van appel en kaneel ook tonen van brioche en taartbodem. Een mooie mousserende wijn met een fijne mousse en een goede aciditeit.
De Longridge Ou Steen Chenin Blanc 2022 is uniek in Zuid-Afrika. De wijn is gebaseerd op de demi-sec wijnen uit Vouvray van chenin blanc. Net als in Vouvray kan deze wijn alleen worden gemaakt in uitzonderlijke jaren. De wijn rijpt ongeveer 12 maanden in Franse eikenhouten vaten die voor de tweede of derde keer worden gebruikt.
We proeven aroma’s van perzik, meloen, peer, oranjebloesem, sinaasappelschil, biscuit en deeg. Dit gaat over in honing, nootachtige tonen en marsepein. Een mooie intense wijn, met een flinke aciditeit tegenover het aanwezige restsuiker. Een heel lange afdronk. Dit is zeker een van de meest bijzondere chenin blancs die we in Zuid-Afrika hebben geproefd!
Vouvray ligt in het noordwesten van Frankrijk, in de Loire. Deze regio is, in tegenstelling tot Zuid-Afrika, een van de koudste wijnregio’s van de wereld. Er zijn grote verschillen tussen oogstjaren, met zomers die variëren van koud tot warm. In koude jaren heeft chenin blanc moeite om volledig rijp te worden in Vouvray.
In warme jaren kunnen de druiven in de nazomer en herfst blijven hangen om een hoger suikergehalte te krijgen. In deze jaren worden in Vouvray de beroemde moelleux (zoet) en demi-sec (halfzoet) wijnen van chenin blanc gemaakt.
Dan de Longridge Clos du Ciel Chardonnay 2018. Bij de eerste geur weten we dat we iets bijzonders in handen hebben. Ondanks dat de nadruk minder op het fruit ligt dan bij de Ou Steen, proeven we aroma’s van citroen, appel, perzik en ananas. Door de 18 maanden houtrijping (tweede en derdejaars vaten) en malolactische fermentatie heeft de wijn tonen van boter, room en vanille. De rijping van de wijn (die inmiddels zes jaar oud is) zorgt voor tonen van honing en amandel.
Wat een bijzondere wijn. Heel intens, verfijnd, elegant en met een lange afdronk. Zo hoort chardonnay te zijn. Wat ons betreft de mooiste chardonnay van Stellenbosch! De wijn kreeg 5 sterren in de Platter’s Wine Guide en is door Tim Atkin bekroond tot ‘Chardonnay of the Year 2018’.
Ook de rode wijnen uit de Ultra-Premium lijn zijn erg de moeite waard. We proeven de Longridge Ekliptika 2019, gemaakt van cabernet franc, merlot, petit verdot en cabernet sauvignon (in 2020 is petit verdot weggelaten). De wijn rijpt 24 maanden op Franse eikenhouten vaten, waarvan 70% nieuw.
We proeven bosvruchten, cassis en pruimen. Een mooie fruitintensiteit. Het houtgebruik zorgt voor kruidigheid met smaken van tabak, zoethout en ceder. Flinke maar wel rijpe tannine, door de Zuid-Afrikaanse zon.
De Longridge Maandans Pinotage 2019 is een cool-climate versie van de Zuid-Afrikaanse pinotage. We proeven sappig fruit: kersen, pruimen, bramen en blauwe bessen. Door de 18 maanden houtrijping (50% nieuw) en verdere flesrijping zijn er aroma’s van bosgrond, leer en paddenstoel. Wederom een wijn met lange afdronk.
We zijn erg onder de indruk van de wijnen van Longridge!
Restaurant Rykaart's
Restaurant Rykaart’s is gevestigd op Longridge Wine Estate. Hier worden drie gangen menu’s geserveerd die denken aan zondagse familiediners: grote porties om te delen met de tafel. De gerechten zijn seizoensgebonden en gemaakt van producten van de eigen biodynamische moestuin. Rykaart’s is door de Eat Out Awards beloond met een ster!
Voor kinderen is er ook een groot speeltoestel in de tuin. Zo kunnen de ouders in alle rust van de wijnen genieten!
Onze favoriete wijnen
– Longridge Ou Steen Chenin Blanc 2022
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Longridge Clos du Ciel Chardonnay 2018
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Jasper Raats Die Plek Cinsault 2020
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Longridge Ekliptika 2019
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
Bekijk de verkooppunten in Nederland via Wine-Searcher.
Tasting: verschillende opties. Klik hier voor meer informatie.
Prijzen: variëren tussen de R80 en R250 (€4 – €12,50)
Reistijd: vanuit Stellenbosch 15 minuten, vanuit Kaapstad 35 minuten.
Bekijk meer in Stellenbosch
- Fantastische wijnen van biodynamische wijnbouw
- Boutique wijnhuis
- Verse seizoensproducten uit eigen moestuin bij Restaurant Rykaart’s
Wij hebben meer dan 50 wijnhuizen in Zuid-Afrika bezocht. Niet de grote, commerciële bedrijven, maar juist de kleinschalige wijngaarden en familiebedrijven. Met gepassioneerde wijnmakers. Die maken de beste wijnen! Op Vinovel vind je alles over de leukste wijnhuizen van Zuid-Afrika! Lees meer over ons verhaal en onze aanpak.
