Rijk’s Wine Estate
Rijk's Wine Estate: de nieuwe generatie aan het roer!
Rijk’s Wine Estate in Tulbagh is een droombestemming voor wijnliefhebbers van chenin blanc en pinotage.
Over Rijk’s
Rijk’s Wine Estate is opgericht door Neville Dorrington, een wijnliefhebber uit Kaapstad die zijn droom heeft gevolgd. Na een leven in de stad besluit hij in 1996 om met zijn gezin naar het platteland te verhuizen en wijn te gaan maken. Zijn oog valt op een boerderij in het dorpje Tulbagh, met grond waar nog nooit iets op verbouwd is.
Een analyse van de bodem bevestigde dat het mogelijk is om in Tulbagh wijn van hoge kwaliteit te maken. In 1997 worden er 8 verschillende druivenrassen aangeplant, van sauvignon blanc tot en met cabernet sauvignon. In 1999 wordt de wijnkelder gebouwd en in 2000 is de eerste oogst een feit.
Het dorp Tulbagh is vernoemd naar de Nederlandse VOC gouverneur Rijk Tulbagh, en ook Rijk’s Wine Estate is weer vernoemd naar dezelfde man. In Tulbagh vind je naast Rijk’s ook een aantal andere wijngaarden, zoals Saronsberg. Een volledig overzicht van alle wijnhuizen vind je bij Tulbagh Wine Route.
Restaurant en hotel
Op het landgoed van Rijk’s is naast de wijnkelder ook een restaurant en een hotel te vinden, geheel in de traditionele Cape Dutch bouwstijl. Bij het restaurant kun je terecht voor ontbijt, lunch en diner en de maaltijden zijn heel aantrekkelijk geprijsd. Zo heb je keuze uit diverse voorgerechten voor minder dan €5 en hoofdgerechten tussen de €7 en €12! Je kunt hier de wijnen van Rijk’s bestellen voor dezelfde prijs als in de wijnwinkel.
Het beste van Rijk’s ervaar je door op de wijngaard te blijven slapen. Rijk’s heeft een heerlijk hotel met diverse romantische kameropties vanaf ongeveer €100 per nacht. Boek direct via booking.com! Naast tweepersoonskamers zijn er ook chalets met twee slaapkamers, voor bijvoorbeeld een gezin.
De kamers zijn van alle gemakken voorzien en kijken uit over de wijngaarden van Rijk’s en het natuurzwembad. Het zwembad biedt de nodige verkoeling, want het wordt in de zomer makkelijk 30 graden.
Op het landgoed van Rijk’s en in de nabije omgeving kun je verder terecht voor wandelingen, mountainbiken, vogels spotten, vissen en nog veel meer. Een heerlijke toevoeging aan een reis door Zuid-Afrika.
Wijnmaker
Vanaf 2002 wordt Neville Dorrington bijgestaan door wijnmaker Pierre Wahl. Hij maakte bij Rijk’s diverse prijswinnende wijnen en werd uitgenodigd om toe te treden tot de Cape Winemakers Guild, een vereniging waar alleen de beste wijnmakers van Zuid-Afrika voor worden gevraagd.
Van de acht druivenrassen die in 1997 zijn aangeplant blijven alleen chenin blanc en pinotage over. Dit zijn de ‘klassieke’ Zuid-Afrikaanse druivenrassen. Pinotage is geboren in Zuid-Afrika aan de Universiteit van Stellenbosch, als kruising tussen pinot noir en cinsault. Zuid-Afrika is tevens het land met de meeste hectare chenin blanc ter wereld.
De prijswinnende wijnen van Rijk’s werden veelal gemaakt op het populaire Zuid-Afrikaanse smakenpalet; intens, geconcentreerd, rijp, en met serieus houtgebruik. Tijdens een rondleiding door de wijnkelder kwamen we zelfs nog een enkel vat van Amerikaans eiken tegen.
Inmiddels waait er een frisse wind bij Rijk’s. Oprichter Neville Dorrington heeft het stokje inmiddels doorgegeven aan zijn zoon Tiger Dorrington. Sinds 2022 is Adriaan Jacobs de wijnmaker. Viticulturist Daniel Pienaar is in dienst sinds 2021. Alle drie de gezichten van Rijk’s zijn ten tijde van ons bezoek (in december 2023) pas 28 jaar oud!
Dit jonge team heeft inmiddels al de nodige veranderingen doorgevoerd, en drukt zo zijn moderne stempel op de wijnen bij Rijk’s. Daniel, Tiger en Adriaan hebben alle drie een huis op het landgoed van Rijk’s en zijn dus optimaal in staat om de wijngaarden in de gaten te houden. De sfeer in dit jonge team is bijzonder goed te noemen.
In de wijngaard
We krijgen een rondleiding door de wijngaarden van Rijk’s door viticulturist en farm manager Daniel. Daniel legt uit dat hij beslist géén ‘bakkieboer’ is. Een bakkieboer zou een boer zijn die alleen in zijn pickup truck (Zuid-Afrikaans: bakkie) door de wijngaard rijdt, met één zongebruinde arm uit het raam, de andere arm akelig wit, zonder voeten in de aarde.
In totaal heeft Rijk’s 23 hectare aan wijngaarden aangeplant. Een grootte die volgens Daniel redelijk goed te managen valt. Iedere wijngaard wordt minstens twee keer per week bezocht door Daniel en wijnmaker Adriaan, en nauwkeurig te voet geïnspecteerd.
Later wordt duidelijk waarom Daniel inderdaad geen bakkieboer is: vanaf het terras zien we hem op zijn crossmotor door de wijngaarden scheuren. Wat een heerlijke baan.
Het terroir van Rijk’s
Tulbagh ligt zo’n 120km vanaf Kaapstad, diep in de Cape Winelands in de provincie Westkaap. Het klimaat is warm continentaal, en dat betekent dat niet iedere druivensoort hier goed gedijt. Tulbagh is omgeven door bergen en ligt in een soort kom, maar de zuidwesterwind (de Cape Doctor) weet ook Tulbagh te vinden om verkoeling te brengen op de heetste dagen van de zomer.
De ervaring heeft Rijk’s geleerd dat met name druiven van chenin blanc en pinotage hier tot topwijnen kunnen uitgroeien. Chenin blanc staat erom bekend ook in een warm klimaat een goede zuurgraad te behouden, terwijl de beste wijnen van pinotage uit warme gebieden komen.
Daniel legt uit dat de bodems van de wijngaarden van Rijk’s een relatief dunne toplaag hebben, tussen de 60cm en 80cm, waarna een ondoordringbare laag verticaal schalie opduikt. Vlak boven de schalie ligt nog wel een laagje klei, wat helpt om een kleine hoeveelheid water vast te houden. De wortels komen bijna niet door de schalie heen, maar het regenwater kan hier wel goed weglopen.
De warme en droge zomers zorgen ervoor dat irrigatie een vereiste is voor de wijnbouw. De Kliprivier stroomt door het landgoed van Rijk’s. Er zijn drie dammen aangelegd om voldoende water voor irrigatie te kunnen opvangen. De wijngaarden van Rijk’s zijn voorzien van druppelirrigatie, om precies te kunnen bijsturen hoeveel water wordt gegeven.
De goed geïrrigeerde bodems en aanwezigheid van druppelirrigatie zorgen ervoor dat de hoeveelheid water heel precies gestuurd kan worden. Zo kan er waterstress worden gecreëerd, waardoor de aandacht van de druivenstok volledig naar de druiven gaat en er kleine, geconcentreerde druiven ontstaan.
Biologische wijnbouw
Door de warme, droge zomers en de goede drainage is de schimmeldruk erg laag. Vanaf zijn eerste werkdag heeft Daniel chemische hulpmiddelen in de ban gedaan. Bij de sporadische regen tijdens het groeiseizoen volstaat het om met de wijngaard met kopersulfaat te behandelen (een biologisch middel).
Rijk’s werkt sinds 2021 zoveel mogelijk biologisch en is voornemens om op termijn certified organic en wellicht zelfs biodynamisch te gaan werken. Er worden binnenkort koeien, schapen en kippen verwelkomd tussen de wijnstokken. Niet alleen voor de gezelligheid, maar vooral om de composthoop te ondersteunen.
In de wijngaard wordt gewerkt met speciale dekgewassen die in de winter worden aangeplant. Onder andere lupine en radijs zorgen voor een hoger stikstofgehalte in de bodem. Zodra de druiven beginnen te groeien worden de dekgewassen platgewalst, zodat ze weer voeding teruggeven aan de bodem. Ook wordt er gebruik gemaakt van stro en houtsnippers, die ervoor zorgen dat onkruid geen zonlicht en dus geen kans krijgt, terwijl het schaarse water niet te snel verdampt.
Wijngaardbeheer
De wijngaarden van Rijk’s zijn gedeeltelijk klassiek met geleiding en voor een deel ‘losjes’ geleid, met twee draden. De laatste categorie wordt door Daniel ‘raised bushvines’ genoemd. Dit zijn vrijstaande bush vines, die worden ondersteund door twee geleidingsdraden waardoor ze iets hoger groeien.
De druiven van de geleide wijngaarden zijn wat fruitiger en gaan met name in de Rijk’s Touch wijnen. De druiven van de bush vines zijn compacter, meer geconcentreerd en worden gebruikt voor de Rijk’s Private Cellar, Reserve en 888 wijnen.
Trots laat Daniel zijn ‘experimenteerwijngaard’ zien. Hier staan jonge stokken op verschillende manieren aangeplant. Als ongeleide ‘bush vine’, laag gesnoeid, hoog gesnoeid, heel erg hoog gesnoeid, en met traditionele geleiding. Zo wordt gekeken welke toepassing het beste werkt voor nieuw aan te planten wijngaarden.
De oogst
Alle druiven bij Rijk’s worden met de hand geoogst. Omdat de temperaturen in Tulbagh in de zomer oplopen tot boven de 30 graden, hebben ze bij Rijk’s een belangrijke maatregel genomen: er wordt alleen ‘s nachts geoogst. Om 22:00 beginnen de druivenplukkers, bewapend met hoofdlamp en snoeischaar. Ze werken door tot 06:00 in de ochtend. Zo blijven de druiven fris en koel, wat bijdraagt aan de kwaliteit van de uiteindelijke wijn.
Volgens Daniel is dit vooral in de begindagen even omschakelen, maar uiteindelijk went het. De meeste plukkers vinden het dan ook prettiger dan in de volle zon werken. Omdat Rijk’s met slechts twee druivensoorten werkt, de allebei vroegrijpende pinotage en chenin blanc, duurt het oogstseizoen meestal maar een paar weken.
In de wijnkelder
De jonge wijnmaker Adriaan Jacobs deed ervaring op bij Morgenzon, Bruce Jack en Cape Point Vineyards voor hij bij Rijk’s aan de slag ging. Met slechts 28 jaar is hij één van de jongste eindverantwoordelijke wijnmakers in Zuid-Afrika.
De jonge generatie die nu aan het roer staat bij Rijk’s, vaart in zekere zin een andere koers dan de vorige generatie. De stijl voor de wijnen die Adriaan, Daniel en Tiger met Rijk’s voor ogen hebben is elegant, met minder alcohol en houtgebruik. Er zal geen extreme omslag plaatsvinden, maar ieder jaar wordt geprobeerd om de wijn beter te maken.
Zo heeft Adriaan in de wijnkelder al een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd. Minimale interventie is het credo. Amerikaans eiken wordt uitgefaseerd en de Franse eikenhouten vaten worden langer gebruikt, zodat er minder nieuw eiken nodig is.
Door goed te sorteren en alleen met gezond druivenmateriaal te werken hoeft er in de wijnkelder niet kunstmatig te worden ingegrepen. Adriaan is dan ook vaker in de wijngaard te vinden dan in de wijnkelder.
Proefnotities
De wijnen van Rijk’s zijn opgedeeld in vier verschillende lijnen. De Rijk’s Touch lijn, voorheen ‘Touch of Oak’, zijn fruitgedreven wijnen met voornamelijk RVS rijping en slechts een klein deel eiken. De druiven komen van de klassiek geleide wijngaarden en de jongere stokken.
De Rijk’s Touch Chenin Blanc 2022 is een heerlijk fruitige wijn met aroma’s van appel, peer, bloesem, perzik en citroen. Doordat de wijn 11 maanden in contact is geweest met de lies proef je aroma’s van biscuit en brooddeeg en heeft de wijn ook redelijk wat structuur.
De Rijk’s Pinotage Touch 2021 is vooral fruitig, met aroma’s van pruimen, bosvruchten en aardbeienjam. De wijn nodigt uit om wat koeler gedronken te worden.
Volgens wijnmaker Adriaan is chenin blanc vooral gevoelig voor de plek waar de druif staat aangeplant, oftewel een terroir-gevoelige druif. Bij pinotage daarentegen zou de gebruikte kloon doorslaggevend zijn voor de aroma’s van de wijn. Het staat op de to-do lijst van Adriaan om ooit zelf nog eens aan de slag te gaan met materiaal van pinot noir en cinsault, om zo een zelfgemaakte pinotage-kloon te produceren. We zijn benieuwd!
Een stap omhoog in kwaliteit is de Rijk’s Private Cellar lijn. Vooral de Rijk’s Private Cellar Chenin Blanc 2021 blinkt uit. Deze wijn fermenteert en rijpt volledig in eikenhouten vaten, waarvan 40% nieuw (de wijn werd voorheen ‘barrel fermented’ genoemd). De wijn heeft een volle body, haast olie-achtig, door het houtgebruik en de concentratie. De kleur is duidelijk goudgeel. Je proeft aroma’s van rijp fruit, peer, meloen, perzik, sinaasappelschil, biscuit, toast, vanille en boter. Een feestje voor de liefhebber van houtgerijpte wijnen.
Vanaf 2022 is de hand van Adriaan zichtbaar. De Rijk’s Private Cellar Chenin Blanc 2023 rijpt nu niet voor 100% maar slechts voor 70% op eiken. De wijn heeft een hogere aciditeit en is fruitiger en frisser, met subtiele houttonen.
Dan de Reserve lijn. Dit is een selectie van de beste vaten van het oogstjaar, de wijnen zijn dus volledig houtgerijpt. De Rijk’s Reserve Chenin Blanc 2021 is een complexe wijn met aroma’s van perzik, kamille, bloesem, kweepeer en sinaasappelschil. Door de houtrijping en lie-rijping heeft de wijn aroma’s van biscuit, vanille, toast en boter. Door de flesrijping proef je ook wat tertiaire aroma’s van hooi en honing. Grote concentratie en complexiteit. Geen wijn voor elke dag, maar meer dan genoeg culinaire en gastronomische mogelijkheden.
De Rijk’s Reserve Pinotage 2019 is een heel serieuze rode wijn met een flinke body. Door het warme klimaat in Tulbagh proef je duidelijk rijper fruit, denk aan rijpe zwarte pruimen en kersen, bramenjam en bosvruchtencoulis. Door de houtrijping (nieuw en tweedejaars eiken, zowel Frans als Amerikaans) heeft de wijn ook wat vanille en kruidigheid, zoals kruidnagel en nootmuskaat. De wijn heeft absoluut niet het rubber-achtige aroma wat pinotage soms kan hebben. Een heel geslaagde wijn, die behoort tot de top van Zuid-Afrika.
Dan de knaller-der-knallers. De meest geconcentreerde chenin blanc die we ooit geproefd hebben. De Rijk’s 888 Chenin Blanc 2019 blinkt uit in concentratie, lengte en body. Het is een selectie van de drie beste vaten van het oogstjaar, waarvan slechts 888 flessen worden geproduceerd. Een over-the-top ervaring, die iedere slok blijft verrassen en verbazen. Wat een diepgang!
Een greep uit de aroma’s die we hebben genoteerd: ingelegde citroen, sinaasappelschil, ananas, rijpe perzik en abrikoos, banaan, vlierbloesem, acacia, venkel, lavendel, vanille, witte chocolade (magnumijs), boter, butterscotch, deeg, brioche, room, gember, honing, kaneel, marsepein. Zeker geen frisse, soepele wijn, maar iets wat je absoluut ooit geprobeerd moet hebben. Een icoon.
Onze favoriete wijnen:
– Rijk’s 888 Chenin Blanc 2019
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Rijk’s Private Cellar Chenin Blanc 2021
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Rijk’s Reserve Chenin Blanc 2021
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Rijk’s Reserve Pinotage 2019
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
Bekijk de verkooppunten in Nederland via Wine-Searcher.
Tasting: verschillende opties. Klik hier voor meer informatie.
Reistijd: vanuit Stellenbosch 1 uur en 15 minuten, vanuit Kaapstad 1,5 uur.
Bekijk meer in Tulbagh
- Topwijnen van chenin blanc en pinotage
- Paradijselijk hotel
- Heerlijk restaurant
Wij hebben meer dan 50 wijnhuizen in Zuid-Afrika bezocht. Niet de grote, commerciële bedrijven, maar juist de kleinschalige wijngaarden en familiebedrijven. Met gepassioneerde wijnmakers. Die maken de beste wijnen! Op Vinovel vind je alles over de leukste wijnhuizen van Zuid-Afrika! Lees meer over ons verhaal en onze aanpak.
