Springfontein
Springfontein Wine Estate: off the grid bij de eigenzinnige Springfonteiners
Springfontein is een wijndomein in de Zuid-Afrikaanse regio Walker Bay, maar eigenlijk ligt het in the middle of nowhere. Het estate lijkt op een soort idyllische boerderij. Naburige bebouwing is er pas kilometers verderop en het uitzicht over de bergen van de Kleinrivier Mountain Range is fenomenaal. Pluspunt: hier wordt certified organic gewerkt!
Je vindt hier fantastische wijnen van de ‘inheemse’ chenin blanc en pinotage, maar ook de minder bekende druivensoorten als chenel. We raden je aan je bezoek te combineren met een lunch of diner bij de gezellige Ulumbaza Wine Bar(n) of het fine-dining restaurant Wortelgat! Lees snel verder over ons bezoek in 2024.
Het verhaal van Springfontein
Als we bij het dorpje Stanford het comfort van de verharde weg verruilen voor de onverharde ‘Wortelgat Road’ komen we na een aantal hobbelige kilometers aan bij de toegangspoort van Springfontein. Rechts van de weg loopt de Kleinrivier met de gelijknamige Kleinrivier Mountain Range, links ligt Springfontein.
Springfontein is het droomproject van Johst Weber, een Duitse ingenieur/bedrijfseconoom die in 1995 zijn oog liet vallen op een advertentie in het wijnblad Decanter. Een boerderij staat te koop met een voor Zuid-Afrika vrij unieke bodemsoort: leisteen. In Zuid-Afrika wordt er lacherig over gedaan en is het nog niemand gelukt om succesvol wijn te maken op een leisteen bodem. In Duitsland komen de mooiste wijnen echter van leisteen. Voor ingenieur Johst geldt 1 + 1 = 2, en dus wordt in 1996 de wijngaard aangekocht.
Terroir: Springfontein Rim
De naam Springfontein komt van de waterbron op de boerderij, veroorzaakt door een breuk in de aardkorst waardoor continu bodemwater naar boven komt. Het water is zeer goed te drinken, de druiven hebben dus niets te klagen over de kwaliteit van het irrigatiewater.
Springfontein ligt in de grotere Walker Bay regio, met daarin de bekende wijngebieden Hemel-en-Aarde en Botrivier. Echter is Springfontein zo uniek met haar bodems van leisteen, dat het gebied de speciale status als Zuid-Afrikaanse ward met de naam “Springfontein Rim” heeft gekregen. Omdat Springfontein de enige wijngaard is in deze ward, kunnen we spreken van een ‘monopole’.
Ubuntu & Glückauf
We ontmoeten Emil, zoon van Johst, en zijn vriendin Jeanne. Beiden werken sinds kort ook mee in dit bedrijf dat niet per se een familiebedrijf is, maar meer een community-bedrijf. Om de community-vibe verder te benadrukken is het credo van Springfontein zowel “Glückauf” als “Ubuntu”. Glückauf is een Duitse groet, gehanteerd door mijnwerkers, en betekent zoveel als: kom veilig terug. Ubuntu komt uit de Nguni taal en betekent letterlijk ‘menselijkheid’, waarmee wordt gerefereerd aan gelijkwaardigheid, harmonie en collectiviteit.
Bij Springfontein blijft het niet alleen bij mooie woorden. Middels het Ubuntu-plan kunnen medewerkers van Springfontein aandeelhouder worden bij hun werkgever. Dit zorgt ervoor dat ook zwarte werknemers die op de wijngaard werken en vaak ook wonen, zich eigenaar van de wijngaard kunnen noemen en meedelen in de winst. Een heel mooie ontwikkeling, die we in de veelal witte wijnwereld nog niet eerder zijn tegengekomen.
In de wijngaard
We maken kennis met Springfonteiner Mariska, die net als haar ouders op de Springfontein boerderij woont en net als haar vader werkzaam is op de boerderij. We springen in haar ‘Bakkie’ (Afrikaans voor pick-up) en rijden de wijngaard op. We aanschouwen de springfontein met onze eigen ogen en zien dat er recent veel wijnstokken zijn aangeplant.
Naast een wat vlakkere wijngaard is er ook een flinke heuvel op de boerderij, die vol staat met druivenstokken. Navraag leert dat van de druiven van beide wijngaarden (de vlakkere en de heuvelachtige) aparte wijnen worden gemaakt. Van de vlakkere wijngaarden wordt de aantrekkelijker geprijsde Terroir Selection gemaakt. Dit zijn monocépages (wijnen van één druivenras) van chenin blanc, pinotage en chenel. Chenel was tot op dat moment een voor ons onbekende druif.
Proefnotities
Van de beste wijngaard op de heuvel worden twee single vineyard wijnen gemaakt, ook van chenin blanc en pinotage. Deze wijnen zijn de flagship wines en zijn vernoemd naar de twee kinderen van Johst Weber (Jonathan’s Ridge Pinotage en Jil’s Dune Chenin Blanc).
De wijnen op de heuvel worden meer blootgesteld aan de zon en de wind, wat volgens Mariska resulteert in compacte trossen, kleinere druiven en daardoor meer intense smaken. In de wijngaard wordt volledig biologisch gewerkt. Pesticiden en herbiciden zijn uit den boze. Onkruid wordt met de hand gewied. Springfontein is een van de weinige certified organic wijngaarden in Zuid Afrika.
Tijdens de tasting in de sfeervolle Ulumbaza Wine Bar(n) krijgen we de kans om de wijnen van de vlakkere wijngaarden naast de single vineyard wijnen van de heuvels te proeven. Waar de Springfontein Terroir Selection Chenin Blanc 2020 en Springfontein Terroir Selection Pinotage 2020 al heel goed gemaakte en plezierige wijnen zijn, behoren de Springfontein Single Vineyard Chenin Blanc Jil’s Dune 2018 (rijpe abrikoos, honing, amandel) en Springfontein Single Vineyard Pinotage Jonathan’s Ridge 2018 (rijpe pruimen, bramen, zwarte thee en pure chocolade) echt tot de top. Deze wijnen hebben alles in huis: intensiteit, complexiteit, een lange afdronk en een unieke smaak. Erg de moeite waard!
Ook de Springfontein Terroir Selection Chenel 2021 is een heel bijzondere wijn. Aroma’s van limoen, appel, peer en perzik worden afgewisseld met subtiele houtaroma’s die eerder doen denken aan een houtgerijpte chenin blanc: boter, honing en biscuit, aangevuld met wat funky kruiden (mogelijk afkomstig van de lokale fynbos begroeiing) en een flinke mineraliteit.
Alle wijnen van Springfontein zijn naast organic ook ongefilterd en vegan. Er vindt spontane vergisting plaats, er wordt dus geen gist toegevoegd. Dit levert in een aantal wijnen een (beschaafd) funky randje op, zonder volledig de natuurwijn kant op te gaan. Deze specifieke manier van wijnmaken en het effect daarvan op de smaak van de wijn deed ons denken aan een winetasting die we eerder dit jaar deden bij Clemens Busch. Clemens Busch is een van de weinige volledig biodynamische wijnboeren in de Mosel in Duitsland.
Als we na afloop van de tasting ook oprichter van Springfontein Johst Weber ontmoeten blijkt dat Clemens Busch en hij vrienden zijn, die dezelfde filosofie over wijnbouw hebben. Ook is een aantal Springfonteiners dit jaar bij Clemens Busch in Duitsland geweest, om kennis uit te wisselen en te leren van de Duitse aanpak.
We vragen aan Johst Weber of hij nooit heeft overwogen om riesling aan te planten op Springfontein. De leisteen bodem zou daar toch bij uitstek geschikt voor moeten zijn. Hij geeft echter aan dat hij zich in Zuid-Afrika wil richten op de traditionele en ‘inheemse’ druivenrassen die hier al decennialang worden verbouwd, dus chenin blanc en pinotage (ook chenel valt hier onder).
Restaurants & cottages
In de gemoedelijke Springfontein-boerderij zijn nog enkele verrassingen te vinden. Bezoekers die geen genoeg kunnen krijgen van het waanzinnige uitzicht, de relaxte sfeer en de heerlijke wijnen kunnen blijven slapen in een van de cottages of suites (vanaf ongeveer €80 per nacht). De Ulumbaza Wine Bar(n) serveert naast wijn ook heerlijke gerechten.
In de Zuid-Afrikaanse zomer (vanaf half november) gaat ook het fine-dining restaurant Wortelgat open. Hier kun je kiezen uit een 7- of 10-gangen lunch of diner met Springfontein wine pairing. Zoals het hoort bij een goede wine pairing zijn de gerechten hier uitgezocht om te passen bij de wijnen van Springfontein, en niet andersom.
Op het terrein zijn ook diverse hike- en mountainbikeroutes te vinden. De volgende keer dat wij in de buurt zijn zullen we hier zeker blijven slapen!
Onze favoriete wijnen
– Springfontein Single Vineyard Chenin Blanc Jil’s Dune 2018
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Springfontein Single Vineyard Pinotage Jonathan’s Ridge 2018
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
– Springfontein Terroir Selection Chenel 2021
Download hier de volledige proefnotities van het wijnhuis.
Bekijk de verkooppunten in Nederland via Wine-Searcher.
Tasting opties: eigen selectie in Ulumbaza Wine Bar(n). Klik hier voor meer informatie.
Eten: De Ulumbaza Wine Bar(n) en fine-dining restaurant Wortelgat.
Overnachten: cottages of suites (vanaf €80 per nacht).
Prijzen: R15-R40 per glas (tussen de €0,75 en €2,- per glas). De wijnen worden in Nederland verkocht tussen €12,- en €30,-
Activiteiten: diverse hike- en mountainbikeroutes op het terrein te vinden. Je kunt ook een boottocht boeken op de Klein Rivier (met wijnproeverij en/of ‘braai’).
Reistijd: vanuit Hermanus 30 minuten, vanuit Kaapstad 2 uur.
Bekijk meer in Walker Bay
- Idyllische boerderij met prachtige tuin voor het ultieme vakantiegevoel
- Heerlijke chenin blanc en pinotage
- Fine-dining restaurant Wortelgat
Wij hebben meer dan 50 wijnhuizen in Zuid-Afrika bezocht. Niet de grote, commerciële bedrijven, maar juist de kleinschalige wijngaarden en familiebedrijven. Met gepassioneerde wijnmakers. Die maken de beste wijnen! Op Vinovel vind je alles over de leukste wijnhuizen van Zuid-Afrika! Lees meer over ons verhaal en onze aanpak.
